H Αλιεία και η Υδατοκαλλιέργεια στη δίνη του COVID-19
Βρισκόμαστε μπροστά σε πρωτόγνωρες καταστάσεις εξ’ αιτίας του COVID-19 και το πλήγμα για τους τομείς της αλιείας και υδατοκαλλιέργειας είναι οδυνηρό.
Σοβαρές δυσκολίες στην παραγωγική διαδικασία, κατάρρευση των εξαγωγών, δρααστική μείωση της εγχώριας ζήτησης αλιευτικών προϊόντων.
Στην προσπάθεια αναζήτησης μέσων και διαδικασιών για τη στήριξη των επιχειρήσεων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας, η APC sa με τη μακρόχρονη εμπειρία της προτείνει-πλέον των γενικών μέτρων στήριξης επιχειρήσεων- και τα παρακάτω:
Κύρια κατεύθυνση πρέπει να είναι η όσο το δυνατόν ενεργοποίηση μέτρων και δράσεων του ΕΠΑλΘ, μέσω του οποίου δίνεται η δυνατότητα αξιοποίησης ενωσιακών πόρων (και όχι αμιγώς εθνικών, όπως ο κανόνας de minimis) δεδομένου ότι και η απορρόφητικότητα του προγράμματος είναι μέχρι σήμερα χαμηλή, άρα υπάρχουν σημαντικοί πόροι διαθέσιμοι. Αν αξιοποιηθούν οι αποφάσεις των πρόσφατων συμβουλίων υπουργών αλιείας της ΕΕ που δίνουν κατευθύνσεις για βελτιώσεις των άρθρων του Καν. (ΕΕ) 508/2014 με άρση επι μέρους εσωτερικών προαπαιτούμενων και περιορισμών, αλλά και απλοποιημένη διαδικασία εσωτερικών μετακινήσεων πιστώσεων μεταξύ μέτρων του προγράμματος, είναι δυνατόν να ενεργοποιηθούν (ή ενισχυθούν) τα παρακάτω μέτρα.
(Α) ΥΔΑΤΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
- Άμεση τροποποίηση και έγκριση του ΣΠΕ 2020-2021 της ΕΛΟΠΥ ως προς το έτος 2020 με ενίσχυση δράσεων προώθησης με δωρεάν διανομή προϊόντων θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας σε αστικά κέντρα της χώρας. Τούτο απαιτεί άρση εσωτερικών περιορισμών του αρ. 66 του Καν. (ΕΕ) 508/2014 και της σχετικής πρόσκλησης ως προς το μέγιστο ποσοστό του προϋπολογισμού ΣΠΕ, την ιδία συμμετοχή (μηδενισμός) ως προς την συγκεκριμένη δράση, την ύπαρξη εγκεκριμένης ετήσιας έκθεσης, τη χορήγηση προκαταβολής με εγγύηση του ελληνικού δημοσίου κλπ.
- Χρηματοδοτική στήριξη των κεφαλαίων κίνησης των ΜΜΕ υδατοκαλλιέγειας με τροποποίηση του Καν. (ΕΕ) 1301/2013 και η οποία μπορεί να έχει τη μορφή είτε απευθείας χορήγησης ενίσχυσης είτε μέσω χρηματοδοτικού μέσου (εγγύηση του ελληνικού δημοσίου σε δάνειο, επιδότηση επιτοκίου) για ποσό μέχρι 120.000 € ανα επιχείρηση (σύμφωνα με τον κανόνα de minimis).
- Χορήγηση ενισχύσεων σύμφωνα με τον κανόνα de minimis με απευθείας ενίσχυση μπορεί να εφαρμοσθεί στις οστρακοκαλλιέργειες και ενδεχόμενα τις εκτατικές υδατοκαλλιέργειες (λιμνοθάλασσες).
4 Η εφαρμογή των ενισχύσεων μεταφοράς (μηχανισμός μεταποίησης και αποθεματοποίησης ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας) ως δίχτυ ασφαλείας στη διαμορφούμενη κατάσταση των αγορών, αλλά και για την ορθή διαχείριση των μονάδων ενόψει της νέας παραγωγικής περιόδου τους επόμενους μήνες, μπορεί να επιχειρηθεί παρά, την έλλειψη εμπειρίας (και σε επίπεδο ΕΕ) σε προϊόντα υδατοκαλλιέργειας.
- Απλοποίηση των διαδικασιών για την χορήγηση οικονομικών ενισχύσεων εγκεκριμένων επενδυτικών σχεδίων Υδατοκαλλιέργειας και Μεταποίησης στα πλαίσια του ΕΠΑλΘ 2014-2020 με κατάλληλη τροποποίηση των σχετικών Υπουργικών Αποφάσεων και Προσκλήσεων. Ήδη η APC sa επεξεργάστηκε και υπέβαλε στα συλλογικά όργανα των ιχθυοκαλλιεργητών σχετικό κείμενο τροποποίησης.
(Β) ΑΛΙΕΙΑ
Η ενεργοποίηση του αρ. 33 του Καν. (ΕΕ) 508/2014 θεωρούμε ότι είναι η πλέον ρεαλιστική λύση για τα προβλήματα του ελληνικού αλιευτικού στόλου. Παρά το γεγονός ότι η έλλειψη Ο.Π. δυσχεραίνει την εφαρμογή του, είναι δυνατόν να εφαρμοσθεί το μέτρο της προσωρινής παύσης. Εννοείται ότι απαιτείται η άρση εσωτερικών περιορισμών του μέτρου (προσθήκη των περιπτώσεων έκτακτων κρίσεων, όπως ο COVID-19, μέγιστο χρονικό διάστημα κ.α.). Για τον καθορισμό του ύψους των ενισχύσεων έχει εκπονηθεί απο την APC sa σχετική εμπειρογνωμοσύνη για την ΕΥΔ ΕΠΑλΘ και μπορεί να αποτελέσει τη βάση για την ενεργοποίηση του μέτρου.
Τo μέτρο μπορεί να εφαρμοσθεί – εθελοντικά- σε όλα τα σκάφη παράκτιας αλιείας, ενώ για τα σκάφη μέσης αλιείας (γριγρι και μηχανότρατες) μπορεί να εφαρμοσθεί με παράλληλη εναλλαγή (rotation) των αλιευτικών σκαφών αυτής της κατηγορίας ανα λιμένα (π.χ. το 1/3 κάθε ημέρα) προκειμένου να μη διακοπεί και ο εφοδιασμός της αγοράς με νωπά αλιεύματα που θα εξασφαλίζουν λογικές τιμές (σήμερα έχουν καταρεύσει).
Στην παρούσα συγκυρία απαιτούνται άμεσες και συντονισμένες ενέργειες της διοίκησης, των συλλογικών φορέων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας και όσων έχουν τη γνώση και την εμπειρία των θεμάτων σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο ώστε η κρίση του COVID-19 να μην τραυματίσει θανάσιμα ένα κλάδο που πέραν της οικονομικής, έχει και ευρύτερη εθνική σημασία.
Νίκος Αναγνόπουλος